Regionaal Natuurreservaat van de Landes de Gascogne

Bos in zuivere vorm

We denken allemaal dat we de bossen van de Landes kennen, omdat we er weleens doorheen zijn gereden als we op vakantie gingen of omdat we geleerd hebben deze grote driehoek op de schoolatlas te herkennen. Maar achter de rijen pijnbomen en ogenschijnlijke eentonigheid van dit uitgestrekte gebied gaat een uniek natuurlijk milieu in Europa schuil, dat heel wat verrassingen in petto heeft.

Van Sabres naar Moustey
01

Sabres en het ecomuseum van Marquèze

Waar kan je beter de geest van het bos van de Landes ontdekken dan in het Ecomuseum van Marquèze ? Kom dus naar het station van Sabres en stap in de stoomlocomotief voor een ritje van 10 minuten naar 150 jaar terug. Iedereen stapt uit op het station van Marquèze. Midden in het bos, op een locatie van 25 hectare, komt een hele verloren gegane beschaving weer tot leven via traditionele huizen, boerderijen, akkers en huisdieren, een molen, broodoven, schaapskooi, oude meubels en werktuigen… Welkom op het platteland in de Landes in de 19e eeuw met zijn leefwijzen, ambachtelijke vaardigheden en idyllische sfeer. Het Ecomuseum van Marquèze, open van juni t/m november, biedt vele activiteiten, tentoonstellingen, voorstellingen, concerten en workshops. U moet hier beslist even een kijkje nemen als u op vakantie bent in de Landes.

02

Commensacq en de Leyre

Kom vanuit Sabres naar het nabijgelegen dorpje Commensacq voor een unieke belevenis: de afdaling van de Leyre. Dit riviertje met zijn vele aftakkingen mondt uit in het Bassin d’Arcachon. Maar voordat het zijn eindbestemming bereikt, biedt het bijna 90 kilometer vaarwegen dwars door het bos, in een tunnel van begroeiing. Bij de watersportbasis Mexico kan een kano worden gehuurd voor een avontuurlijke tocht over het rustige water van de Leyre en zijn vele zandoevers. Alle formules zijn mogelijk: van een klein tochtje van een paar uur tot een grote avontuurlijke tocht van vijf dagen tot aan de monding. Op de locatie van Mexico kunnen ook vele andere activiteiten voor alle leeftijden beoefend worden: schatzoeken, avonturenparcours, paintballen, boogschieten, ATB-en en zelfs skiën op gras!

03

Labouheyre en zijn platanen

Het grote plein in Labouheyre ligt in de schaduw van tachtig breed vertakte platanen die meer dan een eeuw geleden aangeplant zijn. Een unieke verzameling bomen in Frankrijk, in 2012 uitgeroepen tot boommonument (“Arbres remarquables de France”).

In de schaduw van dit gebladerte wordt elke zondagochtend één van de mooiste markten van het departement gehouden, waar net zo goed oesters uit het Bassin d’Arcachon te vinden zijn als gevogelte van Chalosse en kaas uit de Pyreneeën. In Labouheyre worden ook jaarmarkten en beurzen gehouden, en in juli zelfs een zeer druk bezocht perstekeningenfestival. Midden in dit dorpje ligt het meer van La Peyre, met zijn strand en bewaakte zwemzone, voor wie geen zin heeft om de 30 km af te leggen die het dorp scheiden van de oceaan.

Labouheyre platanes
04

Solferino, modelboerderij

Het dorpje Solferino is een echte bezienswaardigheid. Napoleon III, die ook opdracht heeft gegeven tot het aanplanen van bossen in de Landes en die het kuuroord van Eugénie-les-Bains heeft laten aanleggen, heeft in 1857 een stuk van 8000 hectare heidegronden opgekocht om een keizerlijk agrarisch modeldomein aan te leggen. Volgens een strikt symmetrische opzet werden achtendertig huizen/boerderijen gebouwd die moesten dienen als onderdak voor de arbeiders. Daar kwamen nog tien huizen voor ambachtslieden bij, tegenover elkaar gelegen in de hoofdstraat die uitkomt op de kerk Sainte-Eugénie. Rondom de kerk liggen het gemeentehuis, de school en de pastorie. De nieuwe spoorweg die Frankrijk met Spanje verbond, liep dwars door het dorpje. Een agrarische utopie die niet onderdeed voor de verovering van het Wilde Westen! Dit project ging door tot aan het begin van de twintigste eeuw, waarna het dorp weer zijn normale agrarische roeping terugkreeg. Maar de bouwwerken en de symmetrische opzet getuigen nog van dit wonderlijke avontuur.

05

Morcenx, land van bronnen

In de Landes is Morcenx vooral bekend vanwege het station, dat een vaste halte is op de lijn Bordeaux-Hendaye. Maar dit stadje aan de rand van het bos is ook een omweg waard vanwege zijn natuurlijke erfgoed, op de eerste plaats de wonderbaarlijke bronnen, die overal rondom het dorp aanwezig zijn. Via een bronnenroute kunnen deze bizarre gebouwtjes ontdekt worden, soms op verloren plekken in het bos, waar de inwoners van de streek kwamen – en soms nog wel komen – om het noodlot te bezweren.

In het hart van het dorp ligt het Domaine de Moré, met een opmerkelijk gebouw uit de 17e eeuw, een meertje, picknickplaatsen, wandelpaden en een arboretum. Perfect om even te pauzeren. Elk jaar wordt eind april in Morcenx het Festirues gehouden, een groot festival van straatkunsten, met circus, theater, zang en humor.

sources morcenx
Source miraculeuse
06

Arjuzanx, een natuurlijke oase

Op steenworp afstand van Morcenx ligt het natuurreservaat van Arjuzanx, een groot natuurgebied van 2600 hectare met in het midden een meertje met water van uitzonderlijke kwaliteit en aan de rand een fijn  zandstrand dat zeer populair is onder omwonenden en toeristen. Hier is ook de mogelijkheid om te kanoën, zeilen, suppen, waterfietsen of een wandeling te maken rond het meer over de ontdekkings- en wandel paden. Arjuzanx is ook de grootste overwinteringsplaats van kraanvogels in Frankrijk. Van half oktober tot half maart komen duizenden trekvogels bijeen in de “slaapplaatsen”, waar ze ideale omstandigheden vinden om de winter door te komen. Een machtig schouwspel om te ontdekken bij het vallen van de avond of ’s ochtends bij de dageraad…

07

Brocas, ijzersmelterij en gezelligheid

Brocas was een belangrijk centrum van de Haute-Lande dankzij de ijzersmelterij die het dorp al vanaf de eerste helft van de 19e eeuw beroemd maakte. We kunnen er de hoogoven, de werkplaats, het koetshuis en het arbeidershuis bezoeken, en ook de voormalige meelfabriek waar tegenwoordig het Musée des Forges in gevestigd is, een museum waar dit industriële verleden uitgebeeld wordt. Een andere bezienswaardigheid in Brocas is de Cercle des Travailleurs, een verenigingscafé met de typische sfeer van dit stukje van de Landes, waar mensen bij elkaar komen om een hapje te eten, te kaarten en gezellig samen te zijn. Proef een paar uur de sfeer van deze plek, de gezelligheid en de menselijke warmte van de inwoners van de streek. Rond Brocas kunnen mooie wandelingen gemaakt worden en kunnen bezoekers de lagunes ontdekken, natuurlijke gaten met water die overgebleven zijn uit de tijd dat hier moerassen waren.

08

Luxey, de iconoclast

Op het eerste gezicht heeft Luxey alles weg van een vreedzaam dorpje van de Haute-Lande, met zijn kerk, wonderbaarlijke fontein, de kleine Leyre met kalm water en gastvrije oevers, vakwerkhuizen met lemen muren uit de 18e eeuw en het gezellige café-restaurant Cercle de l’Union. In Luxey vinden we ook “Hello Apollo”, één van de belangrijke kunstwerken van La Forêt d’art contemporain, en het Atelier voor harsproducten dat getuigt van de knowhow van de bewoners van deze bosregio. Maar Luxey is ook en vooral bekend om het Musicalarue, een festival dat al zo’n dertig jaar de regio elk weekend van 15 augustus in vuur en vlam zet. Het is een uniek festival, waar midden in het bos straatkunsten gemengd worden met muziek. Maar niet alleen het festival brengt muziek in het dorpje, want in de salle des Cigales worden het hele jaar lang concerten en voorstellingen gegeven.

Hello Apollo à Luxey
Hello Apollo à Luxey
09

Sore, hart van de Moeraslanden

Verder noordwaarts bij het dorpje Sore dringen we verder door in de geest van dit nog ongerepte natuurgebied. De Marais du Plata, in de Vallei van de Petite Leyre, is één van de laatste getuigen van de uitgestrekte moerassen met her en der bladerbomen, waaruit dit gebied bestond voordat de pijnbomen werden aangeplant, met zijn veenderijen en zijn zeldzame en kostbare flora en fauna. In Sore ligt ook de Porte des Anglais, een overblijfsel van de oude versterkingen van de stad in de 13e eeuw, en Les Balcons de la Leyre, een pad aan de rand van de Petite Leyre met onder meer een boomgaard waar de beroemde appelboom uit Sore, een lokale variëteit, groeit. Bij het verlaten van Sore richting Moustey, de laatste etappe van deze trip, moet u beslist even een kleine omweg maken via Pissos, waar recreatiebasis Testarouman ligt, aan de rand van de Grande Leyre. Hier bestaat de mogelijkheid om te kanoën, fietsen, boogschieten, een oriëntatieloop te doen, tochten te paard of klimparkoersen door de bomen te maken.

10

Moustey lde drie kerken

Op de grens van het departement ligt het dorpje Moustey. Origineel in dit dorp is de aanwezigheid van twee kerken die slechts op een paar meter van elkaar liggen. De kerken Saint-Martin en Notre-Dame keren elkaar al 800 jaar lang de rug toe. Moustey is een belangrijke etappe op de pelgrimsroute van Tours. Een paal geeft de pelgrim aan dat hij nog precies 1000 km heeft af te leggen voor hij op bestemming is. In feite wordt dit dorp vaak gekozen als symbolisch startpunt voor hen die de tocht willen wagen. Liefhebbers van religieuze kunst zullen ook genieten van de kerk Saint-Pierre-ès-Liens de Biganon, een wijk buiten het dorp. De kerk dateert uit de 11e eeuw en herbergt schilderijen uit de 14e eeuw die kortgeleden ontdekt zijn. Vlak daarnaast ligt een wonderbaarlijke fontein, typerend voor de Haute-Lande, gewijd aan Sainte-Ruffine. In Moustey komen de rivieren Grande Leyre en Petite Leyre bij elkaar op de plek Hourc d’Eyre. Een perfecte plek om in te stappen in een kano voor een tocht over de rivier, of langs de oevers te paard, lopend of op de fiets een tocht te maken over de vele paden door het bos.

Moustey